Ευτυχώς υπήρχε το Αμφί

Ειρήνη Πετροπούλου: Ευτυχώς υπήρχε το Αμφί

Ονομάζομαι Πετροπούλου Ειρήνη. Είμαι κάτι δεκαετίες ακτιβίστρια στον ΛΟΑΤΚΙ χώρο. Πέρα από το ότι έχω δραστηριοποιηθεί σε πάρα πολλά πράγματα ειδικά τα τελευταία χρόνια, να δούμε πώς ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία.

Αυτή η ιστορία ξεκίνησε πριν την εφηβεία μου, αλλά σε εκείνην εκεί την εποχή δεν είχαμε κάποιο στίγμα να πιαστούμε, δεν είχαμε τίποτα. Να φανταστείτε ότι σε μια ψυχολογική εγκυκλοπαίδεια, ένα τετράτομο που υπήρχε σπίτι, η ομοφυλοφιλία ήτανε διαστροφή. Φανταστείτε το πρώτο μου σοκ ήτανε, το ανοίγω, λέω, “Ωχ!”, το ξανακλείνω! Δεν το ξανάπιασα αυτό. Αν και είχα κοιτάξει και τους 4 τόμους κατά καιρούς, μετά απέφευγα να αγγίξω καν αυτό το τετράτομο. 

Άρχισα να ψάχνω το τι γίνεται. Λοιπόν, δεν υπήρχε τίποτα! Οι παρίες της κοινωνίας, να μην πούμε ότι κι εγκληματίες και κάποιες φορές που έβγαινε στη φόρα ένα σεξουαλικό έγκλημα που είχε άντρα, ο οποίος έμενε μόνος του, άκουγα και στο σπίτι να λένε, “Να δεις αυτός ήτανε…”, θα χρησιμοποιήσω τη λέξη που ακουγότανε, “…αυτός πρέπει να ήταν πούστης και ψωνιζότανε”. Το δεύτερο ωχ που έκανα μέσα μου. 

Οπότε το καλύτερο που μπορούσα να κάνω ήτανε μη μιλάς μέχρι να δεις τι γίνεται. Πράγμα και που έκανα. Τελειώνει το σχολείο. Φεύγω για σπουδές Αγγλία. Προσπαθώντας να βρω πια αυτή τη σεξουαλική ταυτότητα, αλλιώς μην το παιδεύουμε να πάω σε έναν ψυχολόγο, να με ισιώσει, να τελειώνει η υπόθεση, να μην παιδεύομαι και να μην παιδεύω και τον κόσμο γύρω μου, να μην παιδεύομαι περισσότερο εγώ. 

Ευτυχώς στην Αγγλία, αρχές δεκαετίας ‘80, το ‘79 έφυγα και γύρισα το ‘85 εδώ πέρα, μπορούσαμε να βγάλουμε άκρη. Πρώτα απ’ όλα διαφημιζόταν το Help Line. Από ‘κει κι ύστερα στο πανεπιστήμιο βρήκα άκρες. Έκανα φιλίες, βρέθηκα μέσα σε… και φοιτητικές οργανώσεις και οργανώσεις κανονικές κι επιτέλους βρήκα τη σεξουαλική μου ταυτότητα. Βέβαια εκεί, επειδή ασχολήθηκα από την αρχή με το κίνημα της πόλης που σπούδαζα, που ήταν το Cambridge, βγήκε και μια σεξουαλική πολιτική ταυτότητα, αλλά πρώτα ψάχτηκε η σεξουαλική ταυτότητα και μετά ήρθε η πολιτική. Νομίζω ότι ήτανε συνεπακόλουθο της ενασχόλησης με κινηματικά θέματα και μάλιστα και με λεσβιακές ομάδες εκεί, οι οποίες ήτανε αυτοδιαχειριζόμενες και θυμάμαι ότι το λέγανε από τότε και το λέω και εγώ καμιά φορά εδώ στην Ελλάδα ότι άμα θέλετε παιδιά να κάνετε κάτι, αυτοδιάθεση, αυτοδιαχείριση και μην περιμένετε λεφτά από κανέναν σπόνσορα γιατί θα χορεύετε το ταμπουρά του. Έτσι κάπως ξεκίνησα. 

Επιστρέφοντας λοιπόν στην Ελλάδα, τέλη ‘84, ήταν αρχές ’85, ψάχνω να δω τι γίνεται στην Αθήνα.  Τι υπάρχει;  Ευτυχώς κυκλοφορεί το Αμφί. Ευτυχώς, που όλο και κάποια δουλειά θέλω στα περίπτερα του κέντρου.  Ειδικά εκεί γύρω από την Κάνιγγος, τα έβρισκες όλα.  Ό,τι ήθελες! Ευτυχώς που μια φορά πέφτει το μάτι μου και με ξενίζει το εξώφυλλο και πλησιάζω και βλέπω Αμφί: για την απελευθέρωση της ομοφυλόφιλης επιθυμίας. Ώπα λέω, έχουμε κίνηση εδώ. Το αγοράζω. Πάω σπίτι κι αρχίζω να το ξεφυλλίζω. Σπίτι, μιλάμε σπίτι με την οικογένειά μου. Μαθαίνω για τη Ζαλόγγου, μαθαίνω ότι υπάρχει. Λέω κάτσε να πάμε να κάνουμε μια αναγνωριστική πτήση εκεί να δούμε τι γίνεται. Οπότε, κατεβαίνω στη Ζαλόγγου να δω τι κινηματικό υπάρχει, γιατί αυτό με ενδιέφερε.  Κατεβαίνοντας ήταν μια παρέα παιδιών, παλικάρια, φιλικότατα,  συστηθήκαμε τους είπα ό,τι τώρα ήρθα από Αγγλία, από σπουδές: “Παιδιά πως μπορώ να βοηθήσω, να κάτσω εδώ πέρα;”. 

Δεν μου είπανε όχι. Με ρωτάνε πώς είναι στην Αγγλία το κινηματικό. Τους είπα. Τους ρώτησα τι γίνεται εδώ. Τους είδα λίγο να δαγκώνονται, λέει προσπαθούμε, λέω οκέι. Πάμε να δούμε που μπορεί να μας βγάλει. Και φυσικά μπορεί να μας βγάλει γιατί υπάρχει χώρος εδώ.  Αυτό που μου είπανε κάποια παιδιά ήτανε: “Mα ξέρεις; Έχουμε πρόβλημα να πούμε ότι είμαστε γκέι! Αν το πούμε στην οικογένειά μας, έχουμε φασαρία. Αν το πούμε στη δουλειά μας, θα μας διώξουν. Δεν μπορούμε να σταθούμε. Το κρύβουμε. Ό,τι γίνεται, γίνεται στο σκοτάδι. Κάποιοι παντρεύονται”.

Και το πιάνω εγώ αυτό το κάποιοι παντρεύονται και λέω, “παντρεύονται γκέι με λεσβίες; Ή δεν ξέρει ο μεν ή η μεν τι κάνει το άλλο σκέλος;”, μου λένε, “οι περισσότεροι δεν το λένε στις γυναίκες τους.”. Μου φάνηκε παράξενο, αλλά με τον καιρό είπα υπάρχει μια λογική. Προσπαθούν οι άνθρωποι ή να θεραπευτούν γιατί έπαιζε και αυτό τότε ή να κάνουνε διπλή ζωή και να την κρύψουμε πίσω από την εικόνα ενός ευυπόληπτου πολίτη. Δεν το σκεφτόντουσαν έτσι ‘κάναν ένα γάμο απλά για να καλύψουν την ομοφυλοφιλία. 

Υπήρχαν και οι άλλες περιπτώσεις γκέι με λεσβίες. Εντάξει, αυτοί τα κάνανε και για περιουσιακούς λόγους. Το λέγανε ανοιχτά τα παιδιά, “το κάναμε γιατί θα μας γράφανε ακίνητη περιουσία.”.  Τέλος πάντων, το ένα σκέλος ήταν αυτό. Οι γάμοι που γινόντουσαν για να καλυφθεί το θέμα της ομοφυλοφιλίας. 

Λοιπόν, στη Ζαλόγγου ήταν τα γραφεία του ΑΚΟΕ, Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Ελλάδας και έβγαζε το περιοδικό Αμφί.  Από κει γνώρισα τον χώρο. Δεν γνώρισα τότε, το Λουκά τον Θεοδωρακόπουλο, γιατί είχε ήδη φύγει ο άνθρωπος, αλλά γνώρισα άλλους. Γνώρισα κάποια απ’τα παιδιά που είχαν μείνει, που αναλάμβαναν την σύνταξη του περιοδικού. Το περιοδικό τότε το είχε πάρει στα χέρια του  ο Βαλιανάτος, είχε ήδη αρχίσει να αλλάζει η εικόνα, αλλά τέλος πάντων, ο κόσμος πήγαινε και ερχότανε τότε. Κάναμε τα πάρτυ μας. Κάθε μέρα μπορώ να σου πω ότι μάζευε τουλάχιστον 10-20 άτομα.  Κατεβαίνανε για παρέα, για να συζητήσουνε, είχαν δημιουργηθεί και φιλίες. Υπήρχε η πρώτη γραμμή που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, η πρώτη Help Line, το τηλέφωνο. 

Οι τηλεφωνητές, γιατί ήτανε ορισμένοι τηλεφωνητές, δεν βάραγε το τηλέφωνο και το σήκωνε ο καθένας μας. Εγώ για να σηκώσω το τηλέφωνο εκεί, για να μου επιτραπεί να σηκώσω τηλέφωνο και να απαντήσω, πέρασε ένας-ενάμισης χρόνος, κάπου εκεί. Δεν αφήνανε. Κρατιόταν αυστηρά σε συγκεκριμένα άτομα, τα οποία ξέρανε να διαχειριστούν και είχαμε και ένα Logbook, όπου κάθε τηλεφώνημα καταγραφότανε ούτως ώστε ο επόμενος τηλεφωνητής ή τηλεφωνήτρια να ξέρει τι γίνεται και να υπάρχει το λεγόμενο follow up. Και να ξέρουμε και πώς να διαχειριστούμε, γιατί δεν ήτανε όλες οι καταστάσεις, “παιδιά είμαι από επαρχία, να πω 2 πράγματα να ξεφορτώσω, να κοιμηθώ ήσυχος.”. Ήταν και καταστάσεις να μας κάνουνε πλάκα να… εντάξει, τo τι πλάκες και το τι φάρσες και το τι απειλές δεχότανε αυτή η γραμμή δεν λέγεται. Λοιπόν αυτή ήταν η πρώτη γραμμή τηλεφωνικής υποστήριξης. 

Οι στόχοι του ΑΚΟΕ, το οποίο ουδέποτε έγινε μια οργάνωση με καταστατικό, δυστυχώς, και αυτό οδήγησε και στην εξαφάνιση του, ήτανε αυτό που έλεγε το περιοδικό: “για την απελευθέρωση της ομοφυλόφιλης επιθυμίας.” 

Προσπαθούσαμε τον γκέι ή τη λεσβία, να τους κάνουμε να αποδεχτούν τη σεξουαλικότητά τους, να καταλάβουν ότι δεν είναι τίποτα κακό, τίποτα μεμπτό. Να το διαχειριστούν έτσι σε πρώτο επίπεδο και από ‘κει κι ύστερα να προχωρήσουν παραπέρα. Συν, το ότι επειδή υπήρχε το Αμφί υπήρχε και η ορατότητα.  Έδινε μια μορφή στην ομοφυλοφιλία. 

Πολλά πολλά με την Πολιτεία δεν είχανε, εκτός αν υπήρχε κανένα περίεργο νομοσχέδιο, όπως εκείνο εκεί, δεν το πρόλαβα, του Λαδά, αυτό ήτανε το ’77,  που μέσα στα περί αφροδισίων νοσημάτων βάλανε και την ομοφυλοφιλία, αλλά με σκοπό κλούβες να μαζεύουν κόσμο. Ήτανε και η απαρχή του ΑΚΟΕ, το ’77. Το ‘78 βγήκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού, αν θυμάμαι καλά. Το οποίο σταμάτησε να εκδίδεται δυστυχώς στα χέρια μου το ‘91.  Θα εξηγήσω τι συνέβη. 

Λοιπόν αυτή ήτανε περισσότερο η δουλειά του ΑΚΟΕ. Να υπάρχει ένας χώρος που να μπορεί να κατέβει ένας άνθρωπος και να αισθανθεί safe.  Δεύτερον, η ορατότητα που την έδινε το Αμφί. Ίσως και κάποιες διαμαρτυρίες που γινόντουσαν, γιατί κατά καιρούς όλο και κάτι ήθελε να περάσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, τότε, και μετά του ΠΑΣΟΚ,  όλο και κάτι τους ξέφευγε και θέλανε να μαζέψουνε λίγο τις σεξουαλικότητες οι οποίες ήταν εκτός της ετεροκανονικότητας. 

Τώρα εντάσεις, διαφωνίες και αυτά… όπου υπάρχει πολύς κόσμος, δεν είναι δυνατόν να συμφωνούμε όλες με όλους και όλοι με όλες.  Κάπου θα τσακωνόμασταν κάπου θα τα βρίσκαμε, κάπου θα είχαμε διαφορετικές απόψεις σε θέμα οργάνωσης, σε θέμα διαχείρισης, σε θέμα… το οτιδήποτε… τα ξεπερνάγαμε. Μέσα σε ένα κίνημα, αυτά συμβαίνουν. Και έτσι όπως τα ξεπερνάγαμε, δενόμασταν και περισσότερο. Έπαιζε και αυτό ρόλο, το ότι υπήρχε κόσμος δεμένος.  Μια φορά την εβδομάδα υπήρχε και μια Γενική Συνέλευση, όπου διαχειριζόμασταν διάφορα πράγματα.  Το περιοδικό το είχε αναλάβει μια συντακτική επιτροπή που ήτανε 5 άτομα. Αυτοί το γράφανε, αυτοί αποφασίζανε για τα κείμενα. Υπήρχε ένας υπεύθυνος απέναντι στο νόμο που αναλάμβανε όλα τα υπόλοιπα.  Τα οικονομικά δεν ήταν ποτέ εύρωστα και δεν θα μπορούσαν να είναι ποτέ εύρωστα. 

Δηλαδή βάζαμε ρεφενέ να βγει ο άνθρωπος που είχε την ευθύνη του περιοδικού. Δεν ξέρω πως έβρισκε λεφτά. Ξέρω πως έβρισκα εγώ λεφτά όταν ανέλαβα την ευθύνη του περιοδικού. Και κάποια στιγμή αποφασίζει ο Βαλιανάτος να πάρει το περιοδικό και να το πάει σε άλλα γραφεία. Εκεί έγινε το σώσε από ό,τι καταλαβαίνω κάτω. Δεν το έζησα αυτό, γιατί δεν ήμουνα μπροστά, αλλά θυμάμαι ότι έρχεται μια κοπελιά από κει,  η οποία ήταν και σχέση μου, έρχεται και μου λέει: “Ειρήνη, σώσε μας. Ο Βαλιανάτος, το και το. Θέλει να πάρει το περιοδικό από το ΑΚΟΕ, αλλιώς μας το πετάει στη μούρη. Θέλουμε έναν άνθρωπο να αναλάβει.”

Εγώ δούλευα σε εκδοτικές εταιρίες τότε. Επειδή ήξερα τη διαδικασία έκδοσης το πρώτο πράγμα που είπα: “Έλα καλέ, σιγά το θέμα. Μπαίνω εγώ υπεύθυνη στο νόμο  αρκεί να το θέλουνε και τα παιδιά κάτω  και το συνεχίζουμε. Από κει κι ύστερα άμα θέλουμε κάτι, έχουμε μια ολόκληρη εκδοτική εταιρεία, με μια ολόκληρη εκτυπωτική μονάδα. Δεν νομίζω να μας πει όχι το αφεντικό μου άμα πληρωθεί.  Κι αν με κοιτάξει καλά καλά δεν πειράζει, το πολύ πολύ, κάνω και ένα coming out στη δουλειά μου. Το ‘χω που το ‘χω κάνει, σιγά το θέμα.”. Δεν ήταν όμως μια εύκολη διαδικασία. Εύκολα είπα το ok. Φτάνοντας στο σημείο να δω “Παιδιά τι γίνεται εδώ; Που ‘ναι τα βιβλία της εφορίας σας; Τι κάνετε;”. Δεν υπήρχαν βιβλία εφορίας, που ήταν εμπορική δραστηριότητα. 

Το ΑΚΟΕ, δεν έχει μια νομική υπόσταση; Όχι, γιατί δεν το θέλουν οι παλιοί.  Οι παλιοί ποτέ δεν εμφανίστηκαν να μας πούνε δεν θέλουμε να γίνει οργάνωση με καταστατικό, να αποκτήσει πιο επίσημο χαρακτήρα για τους Χ – Ψ λόγους τους. Από ό,τι άκουσα να διακινείται, έτσι οι φήμες στους διαδρόμους, γιατί φοβόντουσαν ότι θα έρθει ο οποιοσδήποτε να γίνει μέλος και να χάσει από ‘κει κι ύστερα τη μορφή, όπως κάνανε λέει επί χούντας σε πάρα πολλά κινήματα και σε πάρα πολλές οργανώσεις της αριστεράς και είχαν διαλυθεί. Ναι, αλλά τώρα πια δεν ζούσαμε στη χούντα. Είχαμε πια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.  Δεν υπήρχε περίπτωση. 

Δηλαδή το θεώρησα απίθανο, αλλά για να τους καθησυχάσω είπα, θα σας φέρω παιδιά τον νομικό σύμβουλο και τον οικονομικό σύμβουλο της εκδοτικής εταιρείας να σας πούνε ακριβώς τι γίνεται.  Τους είχα ήδη ενημερώσει τους ανθρώπους. Το πρώτο coming out στη δουλειά μου, εντωμεταξύ. Έρχονται οι άνθρωποι, τους εξηγούν, τους δίνουνε εναλλακτικές. Το ή θα κάνετε το ΑΚΟΕ οργάνωση – δίνετε στο AKOE πιο επίσημο χαρακτήρα – ή δημιουργείτε μια οργάνωση μέσα στην οργάνωση που θα αναλάβει να λύσει τα θέματα του περιοδικού, που σημαίνει ότι πάλι επειδή είναι εμπορική δραστηριότητα, να αποκτήσετε ΑΦΜ, βιβλία… 

Θα έχετε όλη αυτή τη διαδικασία με την εφορία, αλλά έτσι θα είσαστε νόμιμοι, γιατί ανά πάσα ώρα και στιγμή μπει μια εφορία εδώ πέρα, αυτόν που θα βουτήξει, και θα τρέχει και δεν θα φτάνει ο άνθρωπος, θα είναι ο υπεύθυνος απέναντι στο νόμο. 

Δεν το δεχτήκανε, δεν δεχτήκανε τίποτα.  Μάλιστα θυμάμαι και ο λογιστής της εταιρείας είχε λίγο πει “και τι θέλετε να κάνετε, να παρανομείτε εδώ πέρα για να βγάλετε ένα περιοδικό; και πόσο θα το βγάζετε έτσι;  Άμα είναι κάντε το ένα φανζίν να τελειώνει η υπόθεση,  να το διακινείτε δωρεάν χέρι-χέρι, δεν θα σας πιάσει κανένας να σας πει τίποτα, άμα είναι δωρεάν, αλλά εδώ το έχετε στο περίπτερο.” Δεν γίνεται, δεν μπορεί να σταθεί και φορολογικά είχαν αρχίσει να δυσκολεύουν τα πράγματα επί ΠΑΣΟΚ, που ήταν η εποχή που προσπαθούσε να μαζέψει τα οικονομικά της Ελλάδας, λίγο πριν το Τσοβόλα δώστα όλα. Και μας έρχεται ο Γρηγόρης μια ωραία πρωία με ένα καταστατικό Ελληνική Ομοφυλοφιλική Κοινότητα. Ορίστε να, θα αναλάβει η ΕΟΚ το περιοδικό. 

Το ΑΚΟΕ θα μείνει ως έχει γιατί δεν το θέλουν οι παλιοί.  Συμφώνησαν. Η ομήγυρη συμφώνησε. Παρόλους τους ενδοιασμούς που είχαμε κάποια άτομα, είπαμε οκέι. Ας το δοκιμάσουμε, γιατί αλλιώς, εγώ είχα πει, δεν αναλαμβάνω περιοδικό έτσι, επί ξύλου κρεμάμενη. Και έτσι μέσα από το ΑΚΟΕ δημιουργήθηκε η ΕΟΚ. Η ΕΟΚ δημιουργήθηκε μόνο για αυτό το λόγο… Πρακτικό. Τίποτα άλλο. 

Έλα όμως που μ’ αυτή τη δουλειά, το ΑΚΟΕ περνάει σε δεύτερη μοίρα. Ήδη έχει αρχίσει η φθορά του χρόνου. Ήδη, χρειαζότανε ανανέωση και μάλιστα αν ήθελε να συνεχίσει να υπάρχει θα έπρεπε να δώσει περισσότερο έμφαση στην ορατότητα. Να έβγαινε περισσότερο προς τα έξω. Αλλά, για να βγεις περισσότερο προς τα έξω και για να πας σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία με τα αιτήματα, που δεν ήταν και λίγα, τώρα έχουν αρχίσει να λιγοστεύουνε, τότε ήταν πολλά, ήτανε όλα. Χρειαζόσουνα μια νομική υπόσταση. Αυτό ανέλαβε να το κάνει η ΕΟΚ.

Και μια ωραία πρωία πάω να μπω μέσα στη Ζαλόγγου και έτσι όπως ανοίγω βλέπω τα γραφεία άδεια.  Το διοικητικό της ΕΟΚ, το τότε, είχε αποφασίσει ότι δεν χρειάζεται πλέον να έχουμε το έξοδο της Ζαλόγγου, αφού δεν εξυπηρετεί πουθενά. Έρχονται, εντάξει, έρχονται, φεύγουνε. Δίνουνε και τα σόου τους, κάνουνε και την πλάκα τους εδώ πέρα. Υπήρχαν τα μπαράκια, υπήρχανε άλλοι χώροι, οπότε δεν χρειαζόμαστε αυτό το έξοδο. Μένω εγώ λοιπόν, με ένα περιοδικό χωρίς έδρα και να πρέπει να το συνεχίσω.

Έχουμε φτάσει 1989 πια. Όπου εκεί σταμάτησε. Πλέον, έκλεισε η Ζαλόγγου και δεν ξανάνοιξε.  Τελείωσε η ιστορία του ΑΚΟΕ και δεν συνεχίστηκε. Προσπάθησαν βέβαια  κάποιοι άνθρωποι να το συνεχίσουν. Είχε τελειώσει πια, είχαμε φύγει όλοι, δηλαδή ακούγαμε για ΑΚΟΕ και λέγαμε “εντάξει παιδιά ας του κάνουμε μια κηδεία αξιοπρεπή να τελειώνει.”. Είχαμε όμως μια ΕΟΚ που δεν ξέραμε και τι μας γινότανε, την οποίαν ΕΟΚ, την παρακολουθούσα ως ιδρυτικό μέλος, όσο έβγαζα περιοδικό. 

Περιοδικό σταμάτησα να βγάζω το ’91, ήτανε… το τελευταίο μάλλον τεύχος ήτανε Δεκέμβριος του ’90 και μετά μου ήρθε μια ωραία αγωγή για προσβολή δημοσίας αιδούς. Δέκα χρόνια πριν είχε περάσει την ίδια διαδικασία ο Λουκάς Θεοδωρακόπουλος. 

Αυτό κόστισε 2 χρόνια από τη ζωή μου γιατί αθωώθηκα στο Εφετείο, αλλά μπορώ να πω ότι με ταρακούνησε. Ευτυχώς είχα από πίσω μου την Κατερίνα, την Ιατροπούλου, η οποία με ηρεμούσε γιατί ήμουνα ένα στάδιο πριν τα ηρεμιστικά χάπια. Εκεί αποφάσισα ότι φτάνει. Γραφεία δεν έχει αυτό το περιοδικό, βγαίνει όποτε έχω χρήματα να βγει, αρθρογράφο δεν μπορώ να βρω να μου γράψει. Το τελευταίο τεύχος αναγκάστηκα να το γράψω σχεδόν όλο μόνη μου, βάζοντας διάφορα ψευδώνυμα για να μην φανεί πια Ειρήνη Πετροπούλου, Ειρήνη Πετροπούλου… αυτή το γράφει, αυτή το βγάζει, ε ας το διαβάσει και αυτή.  Θα ήτανε πραγματικά ντροπή. Λέω τελειώνει, αυτό είναι. Παρέδωσα ό,τι ήτανε στην αγαπητή ΕΟΚ, που τότε την είχε πάρει στα χέρια του ο Βαγγέλης ο Γιαννέλος. 

Και στην ΕΟΚ προσπαθήσαμε, γιατί και εγώ προσπάθησα μέχρι ένα σημείο να μαζεύουμε κόσμο, να έχουμε τουλάχιστον μια-δυο μέρες ανοιχτά τα γραφεία για τον γκέι κόσμο. Είχαμε δημιουργήσει πάλι ένα safe space. Προσπαθήσαμε να αναβιώσουμε αυτή την Help Line. Ε, δεν ήταν και τόσο εύκολα, γιατί έπρεπε πάλι να δημοσιοποιήσουμε καινούργιο νούμερο. Κάποια τηλεφωνήματα τα δεχτήκαμε, δεν είχε την κίνηση που είχε παλιά.  Από πλευράς ποσοστώσεων, μπορώ να σου πω ότι κάθε μέρα που άνοιγε το ΑΚΟΕ,  δεχότανε το λιγότερο 20 τηλεφωνήματα. Eπί καθημερινής βάσης και δεν ήτανε τηλεφωνήματα των 2 -5 λεπτών. Υπήρχαν και τηλεφωνήματα που ήτανε της μισής ώρας. Προσπαθούσαμε να συνεφέρουμε κόσμο, δηλαδή, υπήρχε κόσμος που ήταν στα πρόθυρα νευρικής κρίσης και έπαιρνε τηλέφωνο. Έκανε δουλειά. 

Μετά με την ΕΟΚ δεν είχαμε τόσο μεγάλη κίνηση. Άντε να ήτανε 2-3 Άμα φτάναμε τα 5, ανοίγαμε σαμπάνια.  Και ήδη ο κόσμος είχε αρχίσει να απελευθερώνεται. Δεν είχαμε το θέμα των κρυφών. Ο κόσμος είχε αρχίσει να εκδηλώνεται. Σε αυτό βοήθησαν και τα μπαράκια. Οι χώροι διασκέδασης, δηλαδή.  Είχανε ήδη αρχίσει να δημιουργούνται και καφετέριες. Ο κόσμος μπορούσε να γνωριστεί, δεν χρειαζόταν πια, ούτε το τα στενά πλαίσια του ΑΚΟΕ, ούτε και τα στενά πλαίσια της ΕΟΚ για να μαζευτεί. Και μάλιστα όταν τα γραφεία της ΕΟΚ ήτανε στην Διονυσίου Αεροπαγίτου. Εκεί απάνω από την Κίρκη. Μάλλον όχι πάνω από την Κίρκη, πάνω από την Κίρκη ήταν το Lizard. Πάνω από το Lizard που υπήρχε ένα δώμα, εκεί είχαμε και σουξέ γιατί… γιατί θέλαμε να κάνουμε μια Γενική Συνέλευση, μια μάζωξη να συζητήσουμε κάποιο θέμα και κοιτάζαμε τα ρολόγια μας… “Καλά, δεν θα έχει έρθει κανένας, δεν έρχεται κανένας; Μα που είναι όλοι;”,  και να λέω εγώ: “περιμένετε, θα σας τους φέρω” και κατέβαινα στην Κίρκη, έκανα μια γύρα, τους έλεγα,” πληρώστε και πάμε πάνω, γιατί δεν θα σας περιμένουμε να ξημερωθούμε. Έχουμε και προσωπικές ζωές.”. Και έτσι μαζευόταν ο κόσμος. 

Και κάπου εδώ, να δούμε και τι σχέση υπήρχε μεταξύ γκέι ανδρών και λεσβιών. Κατ’ εμέ δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά, γιατι τα βασικά αιτήματα και της ανδρικής κοινότητας και της γυναικείας κοινότητας ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό κοινά. Λίγα πράγματα διαφέρανε σε θέματα γυναίκα και φεμινισμός. Εκεί ήτανε οι διαφορές. Έλα όμως που δεν υπήρχε εύκολος τρόπος να αντέξει μια συνεργασία, μεταξύ αυτών των δύο ομάδων της ίδιας κοινότητας, που παλεύανε για τα ίδια πράγματα. Παλεύανε για την απελευθέρωση, παλεύανε για μια ισότητα, για μια ισονομία, για μια ισοπολιτεία. Θέλανε μια ασφάλεια στις καθημερινές τους εξόδους στη ζωή τους.  Θέλανε καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δηλαδή οι γιατροί, όποιοι γιατροί και να ήτανε, να ξέρουν που τους παν τα τέσσερα όταν έχουν να κάνουν με άλλες σεξουαλικότητες. Το ίδιο και στην εκπαίδευση, σε όλα αυτά τα φάσματα. 

Οι γυναίκες, εντάξει, είχαν και το να παλέψουν και το θέμα της ισότητας των φύλων.  Αυτή ήταν η μοναδική διαφορά. Δεν είδα εγώ ποτέ κάποια άλλη. Είχε δημιουργηθεί μια λεσβιακή ομάδα ή μάλλον είχαν κατέβει λεσβίες κάτω στο ΑΚΟΕ -δεν το έχω ζήσει. Αυτή τη στιγμή λέω τι έχω ακούσει, αλλά δεν υπήρχε περίπτωση η συνεργασία να έχει μεγάλη διάρκεια και το ότι τσακώθηκαν για τις ποσοστώσεις των σελίδων μέσα στο περιοδικό ήτανε απλά η αφορμή, δεν ήτανε τίποτα άλλο. Φύγανε οι λεσβίες από το ΑΚΟΕ γιατί δεν καταφέρανε να έχουνε το 50-50 που θέλανε διότι τα παιδιά γυρίσανε και είπανε, “αριθμητικά δεν είσαστε τόσες πού να θέλετε το μισό περιοδικό για να το γεμίσετε σε ύλη”, που δεν ήτανε τίποτα και αυτό μια λεσβιακή ορατότητα ήτανε. Πόσες θα γράφανε πια για να γεμίσουν το μισό περιοδικό;  Στην ουσία και ναι να τους λέγανε πάλι δεν θα γεμίζανε, αλλά εν πάση περιπτώσει, ας μη σταθούμε σε αυτό, γιατί είναι δικιά μου εκτίμηση. 

  Φύγανε και συνεργαστήκανε με φεμινιστικές οργανώσεις, θεωρώντας ότι εκεί είναι πιο κοντά στη γυναικεία φύση. Ήταν το σπίτι γυναικών στη Ρωμανού Μελωδού. Όταν έκλεισε, όλο και σε κάποια φεμινιστική οργάνωση υπήρχανε. Και τέλος πάντων, όπου υπήρχε φεμινιστική οργάνωση είχε μέσα και λεσβίες, μα θα ήτανε σαν οργανωμένη ομάδα, μα θα ήτανε σαν μεμονωμένα άτομα.  Δίνανε το στίγμα στην φεμινιστική διάσταση.  Προσπάθησα αργότερα, όταν είχα κατέβει στο ΑΚΟΕ και μου είχανε πει τα παιδιά, “Μωρέ, δεν πας από κει που έχουνε τις ομάδες τους, να τους πεις, εντάξει συγγνώμη, να συνεργαστούμε, γιατί έχουμε να συνεργαστούμε με τις λεσβίες σε πολλά πράγματα.”. Και έγινα το μαύρο πρόβατο για τη λεσβιακή κοινότητα. Εγώ, που συνεργάζομαι με αυτούς. Τέλος πάντων, εντάξει άποψή τους, με την οποία διαφωνώ και διαφώνησα και έντονα τότε. 

Προσπάθησα να δημιουργήσω μια λεσβιακή ομάδα μέσα στο ΑΚΟΕ.  Μου κατέβηκαν και κάνα δυο τρανς γυναίκες. Εγώ δεν είχα πρόβλημα με το τρανς στοιχείο, ούτε με την τρανς οντότητα, άλλα είχαν οι υπόλοιπες, όσες ήτανε.  Και είπανε, “αφού είσαι τρανς, τι δουλειά έχεις;”. “Μα είμαι κι εγώ γυναίκα. Σαν κι εσάς. “, είχε πει μια τρανς.  Μπήκα στη μέση να ηρεμήσω τα πράγματα. Τέλος πάντων, διαλύθηκε αυτή η ομάδα πριν προλάβει να κλείσει ένα εξάμηνο. 

Λοιπόν, όπως λέω, δεν υπήρχε περίπτωση να συνεργαστούν για πάρα πολύ καιρό οι λεσβίες με τους γκέι κάτω στο ΑΚΟΕ. Το δοκίμασα δημιουργώντας μια λεσβιακή ομάδα. Διαλύθηκε.  Στο εξάμηνο ή πριν φτάσει στο εξάμηνο, δοκίμασα άλλη μια λεσβιακή ομάδα να δημιουργήσω μέσα στην ΕΟΚ.  Δυστυχώς, κάθε φορά που είχαμε τη δικιά μας μέρα, θα μπαίνανε όλα τα υπόλοιπα στελέχη της ΕΟΚ με πρώτο και καλύτερο τον Βαγγέλη, τον Γιαννέλο. “Κορίτσια, μια και είσαστε μαζεμένα εδώ, θέλουμε να κάνουμε αυτό και αυτό.”. Ε, δεν προλάβαινες να συζητήσεις κάτι δικό σου. Πήγαινες να συζητήσεις, να φτιάξεις κάτι, να οργανώσεις το οτιδήποτε, μας ερχόντουσαν με τα δικά τους τα αιτήματα. Γιατί; “Γιατί εσείς έχετε κόσμο, ενώ εγώ άμα πάω να τα πω, δεν θα μου κάτσει κανένας, θα φύγουνε όλοι.”.

Τον Βαγγέλη τον Γιαννέλο δε, επειδή κάθε φορά που μαζευόμαστε ερχότανε με το οτιδήποτε του, τον είχαμε κατονομάσει και επίτιμη λεσβία. Πάει κι αυτή η ομάδα γιατί μία μας διακόπτεις, δύο μας διακόπτεις, τρεις μας διακόπτεις, φεύγουμε και τελείωσε η υπόθεση.  Δεν ξαναμαζευόμαστε, εκτός αν θέλετε να πάμε να πιούμε καφέ και να τα πούμε. 

Την τρίτη και την καλύτερη -είναι μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και την καλή του μέρα- που μπήκα στη διαδικασία, μετά από χρόνια και ήταν αίτημα των ίδιων των λεσβιών, να βοηθήσω στη σύσταση μιας ομάδας, ήταν η Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας, η οποία εντάξει άντεξε, αλλά άντεξε γιατί ήτανε μόνη της, αυτοοργανωμένη, αυτοδιαχειριζόμενη, μπορεί να ήταν στο φεμινιστικό στέκι, στην Ερεσού, αλλά δεν τις ενοχλούσε κανένας. 

Ήτανε η πολυπληθέστατη ομάδα, δηλαδή τόσος κόσμος, τόσος γυναικο-κόσμος, τόσες πολλές προσωπικότητες μέσα και τόσα πολλά πράγματα που μπορούσαν να κάνουνε και άλλες τόσες ιδέες που πέφτανε στο τραπέζι και δεν υπήρχε περίπτωση να υλοποιηθούν,  που εμένα με χαροποίησε. Μακάρι να φτιαχτεί ξανά μια τέτοια οργάνωση, γιατί αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι οι λεσβίες δεν έχουν χώρο. 

Και δεν είναι εύκολο να κρυβόμαστε πίσω από μια μικτή οργάνωση. Χρειαζόμαστε και έναν δικό μας χώρο για πιο εξειδικευμένα πράγματα. Και να δώσω κι ένα άλλο παράδειγμα… εδώ, το ILGA World και το ILGA Europe, που είναι η αντίστοιχη ευρωπαϊκή, έχουν το Women’s Caucus, τον γυναικείο χώρο για τις λεσβίες. 

Εδώ, θέλουμε ακριβώς κάτι ανάλογο. Τώρα, θα δημιουργηθεί μέσα σε μια υπάρχουσα οργάνωση, θα δημιουργηθεί από μόνη της και θα είναι ανεξάρτητη; Θα θέλει μεγαλύτερη προσοχή, όχι απλά το οργανωτικό… να δώσουνε και μια νομική σύσταση. Γιατί είδαμε… 

Καλή η ΛΟΑ, αλλά κάποια στιγμή μας τελείωσε . Αν είχε μια νομική σύσταση θα είχε και διάρκεια.  Και μετά ας αποφασίζανε οι ίδιες που την στήσανε, να την ξεστήσουνε. Δεν έχει σημασία. Θα μπορούσε να κάνει πολλά περισσότερα πράγματα έτσι, τα οποία δεν μπορούσε από μόνη της, γιατί ήταν μια άτυπη ομάδα. Επιμένω σε αυτό και θα επιμένω σε αυτό, γιατί πλέον έχει μεγάλη σημασία έτσι όπως κινούμεθα ως Κοινότητα και ως ομάδες αυτής της Κοινότητας. Με το παραέξω, τους πολιτικούς… μπορούμε να κάνουμε καλύτερο παιχνίδι έτσι και σε σέβονται περισσότερο έτσι. 

Αυτά όσον αφορά τις λεσβιακές ομάδες που βοήθησα να δημιουργηθούν ή ίσως και στάθηκα αιτία να διαλυθούν, όπως ήταν η πρώτη.  Οι λεσβίες όμως, ανέκαθεν έχουνε μια τάση να συντάσσονται με το φεμινισμό και το φεμινιστικό κίνημα. Έχουν πολλά κοινά. Και μάλιστα τώρα πλέον και οι ίδιες οι φεμινίστριες έχουν νερώσει το κρασί τους σε σχέση με αυτά που γινόντουσαν τη δεκαετία του ‘80 που νομίζανε ότι αν έχουνε λεσβίες, οι οποίες είναι λεσβίες, out and proud μέσα στους κόλπους τους, θα τις κατηγορήσουν ότι είναι και οι ίδιες λεσβίες ή ότι έχουν δημιουργήσει ένα άνδρο λεσβιασμού. Τώρα πια δεν ισχύει αυτό.  Για αυτό συντάσσονται περισσότερο με τις φεμινιστικές οργανώσεις, με τις γυναικείες οργανώσεις. Γιατί είναι η φύση τέτοια. Γυναίκες… λεσβίες γυναίκες… θα πάνε με τις φεμινίστριες. Έχουν πολλά κοινά να δουλέψουνε και να παλέψουνε. 

Κατά τα μέσα της δεκαετίας του ‘80 και από το ‘85 και μετά -είχαμε, πέρα από όλα τα προβλήματα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ως ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα –  είχαμε και την πανδημία HIV / AIDS. Aυτό ήτανε μια τροχοπέδη για το κίνημα. Πάγωσε το σύμπαν. Και να μην κοιτάμε που μας λέγανε τότε οι γκέι, “οι λεσβίες και οι κατσαρίδες θα επιβιώσουνε.”. Η πορεία έδειξε ότι μόνο οι κατσαρίδες θα επιβιώσουν. Είχαν και οι λεσβίες θέμα με τον HIV, απλά όχι τόσο έντονο, όσο οι γκέι άντρες. 

Εδώ βέβαια σκεφτήκαμε το εξής. Γιατί υπήρξε ένας έντονος προβληματισμός να εντάσσουμε μέσα στην ατζέντα μας και το HIV/AIDS, αλλά υπήρχε κόσμος ο οποίος έλεγε, “αν το εντάξουμε θα φύγει κόσμος, γιατί θα νομίζει ότι είμαστε μια οργάνωση οροθετικών”, και το αφήσαμε έτσι. 

Ήταν ένα θέμα που σπάνια το θίγαμε σαν κίνημα και σαν κοινότητα και έτσι δημιουργήθηκαν πιο εξειδικευμένες οργανώσεις, οι οποίες σαφώς ξέρανε και να το χειριστούν καλύτερα από εμάς, που ήμασταν παγωμένοι, που δεν ξέραμε τι να κάνουμε, που έβγαινες και έλεγες ότι είσαι γκέι και σε κοιτάγανε καλά-καλά ή δεν σε χαιρετάγανε καν δια χειραψίας να μην κολλήσουν AIDS -λες και το AIDS, ο HIV μάλλον, κόλλαγε με την κοινωνική επαφή. Αργότερα βέβαια, όταν ξεκαθάρισε το τοπίο και είδανε ότι αφορά τον σεξουαλικά ενεργό πληθυσμό, μαλάκωσαν οι καταστάσεις. 

Αλλά, ήμασταν πραγματικά, αν πω ένα κίνημα σε απόγνωση, αν πω ένα κίνημα στα πρόθυρα νευρικής κρίσης μέχρι και εμείς να δούμε τι γίνεται. 

Αυτό μας κόστισε και κόσμο. Χάσαμε κόσμο, όχι χάσαμε κόσμο γιατί έφυγε, χάσαμε κόσμο γιατί νόσησε  και κάποια στιγμή επήλθε το μοιραίο. Κάπως έτσι πήγε η κατάσταση.

Επίσης, στην πορεία γενικά, κατά τη δεκαετία του ’90, που πολύς κόσμος νομίζει ότι ήτανε υποτονική, αλλά κάναμε δουλειά που δεν φαινότανε τόσο πολύ προς τα έξω. 

Τότε είχαμε αρχίσει να κάνουμε και επαφές με τα πολιτικά κόμματα. Είχαμε αρχίσει, κάθε που γινότανε προεκλογική περίοδος να στέλνονται τα πρώτα δειλά γράμματα του “ποια είναι η θέση σας για τα αιτήματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας;” Αυτό, αυτό, αυτό, αυτό… τους τα βάζαμε συγκεκριμένα. Δεν παίρναμε απάντηση από όλα τα κόμματα και γελάγαμε. 

Δηλαδή η Νέα Δημοκρατία δεν μας έστελνε, το ΚΚΕ δεν το συζητάω, το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός, τότε, ήταν τα κόμματα που απαντούσαν ανελλιπώς. 

Όπως απαντούσανε… όχι, ότι πάντα μας ευχαριστούσε η ατζέντα και ο τρόπος που θέλανε να τα χειριστούν. Το πιθανότερο είναι ότι δεν ξέρανε πώς να το χειριστούν, γιατί τους φέρναμε μια άλλη διάσταση, ότι “έχετε και ΛΟΑΤΚΙ ψηφοφόρους. Τι κάνετε για αυτούς, για να σας ψηφίσουμε; Ή τι έχετε σκοπό να κάνετε; “.

Τη δεκαετία του ’90 ήταν η δεκαετία που τρέχαμε κυνηγώντας διάφορους πολιτικούς. Πηγαίνοντας διάφορα αιτήματα κατά καιρούς και τα παραδίδαμε στα κόμματα της Βουλής, στα γραφεία τους που είχαν εκεί. Κάναμε συναντήσεις με διάφορα κόμματα, εισπράτταμε υποσχέσεις, που ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί, και μιλάμε δεκαετία του ’90, μιλάμε 30 χρόνια πριν. Δεν είναι 100 χρόνια πριν. Εισπράτταμε τη μοναχικότητα του ακτιβιστή που τρέχει από το πρωί μέχρι το βράδυ και έχει να παλέψει με τον έφηβο τον γκέι που έχει πρόβλημα στο σπίτι του, με θέματα ενδοοικογενειακής βίας, με το HIV / AIDS. Τρέχαμε φίλους και γνωστούς. Με το τι γίνεται; Να πάμε παραπέρα με θέματα ορατότητας. Όπου, μας τέθηκε έντονα το θέμα ότι δεν γίνεται βρε παιδιά να έχουμε τα γραφεία να μαζευόμαστε μια φορά την εβδομάδα ή δύο φορές τη βδομάδα, να κάνουμε ένα πάρτι στη χάση και στη φέξη για να φέρουμε κόσμο πιο κοντά. Θέλουμε και κάτι άλλο.  

Και εκεί πια φάνηκε πόσο χρήσιμο θα μας ήτανε ένα Pride. Υπήρχε Pride, έκανε η Πάολα παλιά, στο λόφο του Στρέφη και μάζευε από ό,τι έχω ακούσει αρκετό κόσμο, αλλά δεν έφτανε μόνο αυτό. Θέλαμε και κάτι παραπάνω. Είχε αρχίσει πλέον έντονα να πέφτει και το θέμα της ισότητας στο γάμο.  Λες και αυτό θα ήτανε πανάκεια… το βάζαμε πάνω-πάνω και πρώτο-πρώτο και κάποιες φορές όταν το συζητάγαμε μεταξύ μας λέγαμε, “οκέι πες οτι αύριο-μεθαύριο έρχεται το ΠΑΣΟΚ, που έχει έτοιμο τον πολιτικό γάμο, και σου λέει οκέι το ανοίγω και σε σένα.”, στα πιο τρελά μας όνειρα, αλλά λέγαμε πες ότι γίνει. 

Ο άλλος στο σπίτι του μπορεί να το διαχειριστεί; Στο δρόμο έξω είμαστε ασφαλείς; Θα μας βρίζουνε λούγκρες, βρωμολεσβίες και δεν ξέρω και εγώ τι και δεν έχουμε αντιρατσιστικό νόμο. Στη δουλειά μας θα μπορέσουμε να σταθούμε; Στο σχολείο μας, στο δεν ξέρω και εγώ τι; Δηλαδή δεν ήτανε ότι αυτός ο κούκος θα έφερνε την άνοιξη. Έπρεπε να παλέψουμε από τα κάτω προς τα πάνω. 

Οπότε, σε όλο αυτό το κλίμα της δεκαετίας του ’90 τέθηκε σοβαρά το θέμα της μεγαλύτερης ορατότητας, γιατί και εμείς που καθόμαστε και ασχολιόμαστε μέσα στις οργανώσεις, λέγαμε ωραία τρέχουμε, εισπράττουμε υποσχέσεις. Τους στέλνουμε τις διάφορες επιστολές. Θα στείλουμε πέντε, θα πάρουμε απάντηση στις δύο. Ας αρχίσουμε πια την πιο χοντρή πρέσα. Η πιο χοντρή πρέσα ήτανε όλος αυτός ο κόσμος που έμενε εκτός οργανώσεων. Γιατί μη νομίζεις, ακόμα και τώρα, δεν μπορούμε να μαζέψουμε τον κόσμο που θα μαζέψει μια φορά το χρόνο ένα Pride. Καταλαβαίνεις τι θα γινότανε σε επίπεδο οργανώσεων, αν αυτός ο κόσμος ήτανε και δούλευε. 

Δεν θα υπήρχε περίπτωση κανένας Μητσοτάκης να γυρίζει να λέει αυτή τη στιγμή, όταν του θέτεις το θέμα της ισότητας στο γάμο, “κάθε πράγμα στον καιρό του.”. Θα το ‘χανε κάνει και χωρίς να τους το ζητήσουμε. 

Αλλά τέλος πάντων, φτάσαμε σε σημείο να λέμε ένα Pride. Πώς τα ‘κανε βρε παιδιά παλιά τα Pride της η Πάολα στο λόφο του Στρέφη; Κουβέντα στην κουβέντα, είχαμε κάνει και ένα Πολύχρωμο Φόρουμ που μαζευόμασταν μια φορά το μήνα στο Πολυτεχνείο, στην αίθουσα Γκίνη συνήθως, όπου μαζευόντουσαν ό,τι οργανώσεις υπήρχαν, ό,τι ακτιβιστικός κόσμος υπήρχε και ό,τι άλλος κόσμος ήθελε να παρακολουθήσει, όπου είχαμε αρχίσει να θέτουμε πια πιο σοβαρά τα θέματα του πώς θα διαχειριστούμε την Κοινότητα απέναντι στην πολιτική. 

Είχαν αρχίσει να έρχονται βέβαια και τα πρώτα… οι πρώτες νύξεις από τον Συνασπισμό περισσότερο και κατά δεύτερο λόγο από το ΠΑΣΟΚ να κατεβούν ανοιχτά γκέι στην πολιτική. Και το είδαμε αυτό.  Αφού έχουν αρχίσει να μας κάνουν προτάσεις, έχουν αρχίσει να μας δέχονται, έχουμε πήξει στις υποσχέσεις, σε όλα αυτά… παραπάνω ορατότητα, γιατί αυτό που μας λέγανε είναι και πόσο κόσμο έχετε. Άρα κάπου έπρεπε να τους αποδείξουμε ότι κάπου πρέπει να υπάρχει κόσμος. Εκεί, στην αίθουσα Γκίνη. Αυτό το μια φορά το μήνα που μαζευόμασταν όλοι οι άνθρωποι, άρχισε να αποκτά σάρκα και οστά το θέμα της περαιτέρω ορατότητας. Γιατί καλά ήτανε που τα συζητάγαμε μεταξύ μας, να τα επικοινωνήσουμε και παραπέρα. Έγιναν κάποιες προσπάθειες μέσα στη δεκαετία του ’90 να γίνει… Κάνα δυο προσπάθειες, δεν ήτανε πολλές. Άλλες ήτανε μέσα σε ένα Pride Party, το ξεκινήσαμε πιο light.  Pride πάρτι, που συνήθως επειδή η Μαρία η Cyber ήξερε να οργανώνει, μας τα οργάνωνε και πηγαίναμε και διασκεδάζαμε. Δεν έφτανε όμως αυτό από κάποια στιγμή κι ύστερα. Θέλαμε και κάτι σε ανοιχτό χώρο. 

 Έγινε μία ή 2 φορές στο Πεδίο του Άρεως μια προσπάθεια. Μάζεψε έτσι κάποιο κόσμο. Πάλι ήμασταν κάτι πιο ευρύ από αυτά που έκανε η Πάολα στο λόφο του Στρέφη. Και πάλι καλά που τα έκανε η Πάολα. Που είχε σκεφτεί να κάνει, γιατί μάζευε κόσμο, ήτανε θέμα ορατότητας. Θέλαμε όμως και κάτι πιο οργανωμένο. 

Το 2004 είχε δημιουργηθεί η ΟΛΚΕ. Η ομοφυλοφιλική και λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας, που ελλείψει άλλης οργάνωσης, τρέξαμε πολλά πράγματα. Ένα πράγμα που θέσαμε ήτανε να γίνει πια και ένα Athens Pride. Μόνο που… Δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε εμείς όλη αυτή την οργάνωση. 

Χρειαζότανε κάποιος άλλος να το συντονίσει και να είμαστε και εμείς εκεί. Ο άλλος άνθρωπος που αποφάσισε να το συντονίσει και να το βάλει ενεργά επί τάπητος και να μας μαζέψει όλους, ήτανε η Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας. Από μέσα, γυναίκες ξεκίνησαν τις επαφές. 

Αρχίσαμε να μαζευόμαστε σε σπίτια, σε καφετέριες και με τη βοήθεια του Στεκιού Μεταναστών, που είχε όλη αυτή την υλοτεχνική δομή με τέντες, τραπεζάκια, καρεκλάκια και αυτά, καταφέραμε το 2005 και γεμίσαμε την Κλαυθμώνος. Για αυτό ξεκίνησαν τα πρώτα Pride από ‘κει και τώρα τα τελευταία χρόνια γίνονται επιτέλους στο Σύνταγμα, γιατί το θέμα των Pride στο Σύνταγμα το είχαμε θέσει από την αρχή, αλλά το Σύνταγμα ήτανε δύσκολος στόχος. 

Μέχρι που πια γέμισε τόσο πολύ η Κλαυθμώνος. Κάποια στιγμή πείστηκαν και οι διάφοροι δήμαρχοι και αρχίσανε να κατεβαίνουνε. Είχαμε και περίπτερα από πολιτικά κόμματα. Φτιάχτηκε και η οργάνωση Athens Pride, που θα έτρεχε αυτό το πράγμα μια φορά το χρόνο. Από άτομα τα οποία ήτανε ακτιβιστές. Κάναμε εκκλήσεις στον εκάστοτε δήμαρχο. Το μόνο που μας έδινε ήτανε ρεύμα. Θυμάμαι την πρώτη φορά, το 2005. Πραγματικά μας βγήκε ο πάτος για να στηθεί το σύμπαν και το κάναμε και με φόβο ότι θα μας την πέσουνε. 

Ήταν δήμαρχος η Ντόρα Μπακογιάννη. Το σκεφτήκαμε λίγο αργά, γιατί δεν ξέραμε για τις διαδικασίες του δήμου για να σου παραχωρήσει μια πλατεία. 

Μας έδωσε την εξέδρα, μας έδωσε μια στοιχειώδη μικροφωνική, μας έδωσε ρεύμα και μάλιστα μας είχε πει ότι, μέσα από το δήμο κάποια αντιδήμαρχος,  “βρε παιδιά, το σκεφτήκατε λίγο αργά, αυτά θα κάνετε αίτημα πιο νωρίς για να σας δώσουμε και παραπάνω.”. Δεν το ξέραμε και δεν ήταν δυνατόν να τα ξέρουμε όλα εκείνη την εποχή.Τα μάθαμε και εμείς στην πράξη.  Και έτσι ξεκίνησε το Athens Pride. Tην επόμενη χρονιά, είχε πάρει και νομική υπόσταση

Τώρα, να πούμε τίποτα για τα δύσκολα ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ Κοινότητας; Κανένα ζήτημα και κανένα αίτημα δεν είναι εύκολο αλλά τουλάχιστον σιγά-σιγά βλέπουμε ότι κάποια πράγματα αρχίζουν να μπαίνουν στη σωστή τους διάσταση. Δεν μπορώ να πω ότι είμαι απολύτως ικανοποιημένη για το θέμα των διατυπώσεων στον αντιρατσιστικό νόμο, παρόλο που το δούλεψα στενά με τα πολιτικά κόμματα, δεν μπορώ να πω ότι είμαι απολύτως ικανοποιημένη από το τι σύμφωνο συμβίωσης μας σερβίρισε ο ΣΥΡΙΖΑ. 

Δεν μπορώ να πω ότι ήτανε απόλυτο, το νόμο που πέρασε για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου και αυτό έχει κενά, δηλαδή μιλάω αυτή τη στιγμή για 2-3 νομοθετήματα, τα οποία θέλουνε βελτίωση και επικαιροποίηση γιατί οι καιροί αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή. 

Τώρα το θέμα της ισότητας στο γάμο θα αργήσει, δεν το βλέπω να έρχεται από αυτή την κυβέρνηση και εδώ το υπογράφω. Ενδεχομένως, η επόμενη κυβέρνηση και δεν ξέρω και τι νομοθέτημα θα είναι πάλι, γιατί αν κρίνω τι έγινε με αντιρατσιστικό, σύμφωνο συμβίωσης, νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, τα μισά θα δώσουνε και αν θα τα δώσουνε, από αυτά που ζητάμε και ντροπή. Γιατί πλέον πρέπει να δίνουν τα πάντα στο ακέραιο. Είμαστε 2022. 

Έχουν εξελιχθεί πολύ τα πράγματα και σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ή συμβαδίζουμε με την Ευρώπη και λέμε ότι είμαστε χώρα της Ευρώπης ή πάμε στο ναι μεν αλλά, για να μη χάσουμε τους θρησκευόμενους, που δεν μας ενδιαφέρουν οι θρησκευόμενοι. Έχουνε το θρησκευτικό γάμο. Ας κάνουν ότι θέλουν με αυτόν. Μη χάσουν ψήφους των συντηρητικών. Μα το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας θα πούμε ότι είναι συντηρητικοί. Ξέρουμε τι γίνεται μέσα σε κάθε συντηρητικό σπίτι; Είδαμε και τα… Αυτά που βγαίνουν κατά καιρούς και οι πομπές των ευυπόληπτων, θεοσεβούμενων, οικογενειαρχών. Ας αρχίσουμε πλέον να βλέπουμε τα πράγματα στην διάστασή τους. Να σκεφτόμαστε ότι ο κόσμος αλλάζει και ή θα αλλάξουμε εμείς μαζί του ή θα μείνουμε απολιθώματα σε κάποιο χρονοντούλαπο της ιστορίας;